Truy xuất nguồn gốc là một trong những biện pháp kiểm soát hàng hóa và được nhiều người nhắc đến trong thời gian qua, như một công nghệ tiếp cận thời đại công nghiệp 4.0, đặc biệt trong lĩnh vực kiểm soát nguồn gốc sản phẩm, hạn chế nạn sao chép, làm giả sản phẩm. Vậy truy xuất nguồn gốc là gì?
Định nghĩa về khái niệm Truy xuất nguồn gốc
Truy xuất nguồn gốc đơn giản theo đúng nghĩa mặt chữ của nó, là một giải pháp giúp người dùng truy xuất, tìm hiểu về thông tin nguồn gốc, xuất xứ của sản phẩm mà họ đã mua, truy ngược từ sản phẩm đang được này bán trên kệ hàng về nơi sản xuất ban đầu, rà soát từng công đoạn trong chế biến và phân phối.
Công nghệ truy xuất nguồn gốc hiện được rất nhiều nước phát triển áp dụng từ lâu, như một khâu bắt buộc phải có của sản phẩm nếu muốn đưa ra lưu thông trên thị trường. Tại Việt Nam, truy xuất nguồn gốc mới được quan tâm trong những năm gần đây, đặc biệt sau khi có chủ trương thực hiện dán tem truy xuất nguồn gốc nông sản, rau củ quả, thịt heo… của Chính phủ..
Tại nhiều nước phát triển, truy xuất nguồn gốc là yếu tố quan trọng và bắt buộc đối với nhiều loại sản phẩm, nhất là mặt hàng dinh dưỡng.
Vì sao cần truy xuất nguồn gốc sản phẩm?
Bao bì thường không thể hiện đầy đủ những thông tin về nguồn gốc sản phẩm, đặc biệt là quá trình sản xuất, nguồn gốc nguyên liệu làm nên sản phẩm. Bằng công nghệ truy xuất nguồn gốc, các doanh nghiệp có thể cung cấp nhanh đến người tiêu dùng những thông tin chi tiết hơn về xuất xứ sản phẩm như nơi sản xuất, nơi đóng gói, dùng nguyên liệu gì, nếu là sản phẩm nông sản thì dư lượng thuốc trừ sâu bao nhiêu, có sử dụng phân bón hóa học hay kháng sinh không? Thậm chí các thông tin về ngày tháng, thời gian thu hoạch, lưu kho và xuất đi cũng có thể được nhà sản xuất cung cấp thông qua công nghệ truy xuất nguồn gốc.
Như vậy, bằng truy xuất nguồn gốc, người tiêu dùng có thể có thêm nhiều thông tin về sản phẩm mình mua sắm và hạn chế nạn mua phải hàng kém chất lượng, hàng giả, hàng nhái. Nói tóm lại, công nghệ truy xuất nguồn gốc khiến cho mọi dữ liệu liên quan đến quá trình tạo ra thành phẩm đều được công khai minh bạch.
Với doanh nghiệp, truy xuất nguồn gốc là bước đầu tạo sự tin tưởng nơi khách hàng, bày tỏ thiện chí minh bạch mọi thông tin cần thiết. Còn về phía người tiêu dùng, đây là giải pháp kiểm tra chất lượng sản phẩm hiệu quả, nhanh gọn. Khi chủ động truy xuất bằng chính mã số trên mỗi sản phẩm thông qua hệ thống hiện đại, người tiêu dùng yên tâm mua sắm, còn nhà bán lẻ dễ kiểm soát rủi ro phát sinh khi theo dõi và xác minh toàn bộ đường đi của hàng hóa.
Một số thông tin cần biết về truy xuất nguồn gốc
Từ năm 2005, các nước thuộc khối Liên minh châu Âu đã đưa truy xuất nguồn gốc làm quy định bắt buộc cho các nước thành viên. Hệ thống siêu thị bán lẻ ở Anh cũng đang tăng cường hệ thống kiểm định này. Tại Mỹ, theo một khảo sát tại hội chợ của Hiệp hội nhà hàng quốc gia (NRA) năm nay, 50% người tham gia quan tâm đến các tiêu chuẩn truy xuất nguồn gốc. Trong khi đó, Canada áp dụng truy xuất nguồn gốc cho hàng loạt trang trại nuôi lợn và cừu.
Triển khai truy xuất nguồn gốc thường gặp khó ở khâu hệ thống dữ liệu. Hiện nay, nhờ sử dụng công nghệ thông tin và các thiết bị điện tử, việc cập nhật và quản lý thông tin đơn giản, an toàn, hiệu quả hơn. Ngoài các ứng dụng quét mã vạch chuyên dụng, nhiều mạng xã hội hiện cũng đã tích hợp công cụ quét mã vạch phục vụ cho truy xuất dữ liệu nội bộ và truy xuất dữ liệu từ các mã số mã vạch được dán trên các sản phẩm, hàng hóa.